Wodomierze

Wybierając konkretny model wodomierza, należy bazować na wynikach wcześniej prowadzonego monitoringu zużycia wody w obiekcie, ewentualnie na wynikach pomiarów zebranych w innych budynkach, zbliżonych pod względem charakteru oraz liczby lokali czy mieszkańców. Podstawą prawidłowego doboru wodomierza głównego w budynku powinny być spodziewane strumienie objętości, również określone za pomocą wcześniejszego monitoringu.

Właściwie dobrany wodomierz powinien zapewnić odpowiednie parametry ciśnienia w instalacji.

Dokonując wyboru urządzenia, powinno się uwzględnić następujące kryteria:

• zakres pomiarowy – charakterystyka urządzenia pod względem metrologicznym i eksploatacyjnym,

• wielkość urządzenia – optymalna, dostosowana do rozbioru wody,

• ekonomia – cena wodomierza, uzależniona w znacznej mierze od jego typu i średnicy przepływu

Przy wyborze modelu wodomierza należy uwzględnić także warunki techniczne i środowiskowe, w których będzie użytkowany, a w szczególności:

• spodziewany strumień objętości
• ciśnienie zasilania
• temperaturę mierzonej wody,
• osadzające się zanieczyszczenia,
• dopuszczalną stratę ciśnienia na wodomierzu,
• wolną przestrzeń do instalacji i kształt rurociągu.

Miejsce montażu

Zestaw wodomierzowy ( w przypadku wodomierza głównego) powinien zaczynać się nie dalej niż jeden metr od ściany zewnętrznej obiektu. W obiekcie nieposiadającym piwnicy dozwolone jest jego usytuowanie w studzience podłogowej zabezpieczonej specjalną pokrywą lub w studzience położonej poza budynkiem. Nie powinno być możliwe pobieranie wody przed wodomierzem, więc nie należy instalować tam żadnych urządzeń, które umożliwiłyby nielegalny pobór wody ( z wyjątkiem reduktora lub regulatora ciśnienia). Sam wodomierz powinien być całkowicie wypełniony wodą podczas użytkowani, dlatego nie można go instalować w wysokim punkcie instalacji, gdzie możliwe jest zbieranie się powietrza. W miejscu instalacji wodomierza nie powinny występować ani wibracje, wstrząsy,temperatury poniżej +4 st. C oraz czynniki korozyjne ani pole magnetyczne. W żadnym wypadku nie należy instalować wodomierza tak, aby tarcza zegarowa była skierowana do dołu (tj. do góry nogami).

Prawidłowe otoczenie

Prawidłowość wskazań wodomierzy, ograniczenie błędów pomiaru i długotrwałe użytkowanie są w znacznym stopniu zależne od ograniczenia zaburzeń przepływu – zarówno po stronie dopływowej, jak i odpływowej wodomierza. Mogą występować zaburzenia prędkości przepływu oraz zawirowania wody. W celu ograniczenia zaburzeń przepływu należy przestrzegać następujących zasad montażu:

• Nie wprowadzać przeszkód blokujących część rurociągu, jak niedopasowane uszczelki, kryzy, kurki kulowe o zredukowanym przepływie, zwężki, regulatory przepływu lub ciśnienia, zawory grzybkowe.
• Zapewnić odpowiednią długość prostego odcinka w części dopływowej (Lł 5DN) i odpływowej (Lł 3DN) lub zainstalować prostownicę strumienia.
• Nie wbudowywać dwóch kolanek położonych w różnych płaszczyznach lub odsunąć je jak najdalej od wodomierza i od siebie.
• Eliminować pompy odśrodkowe, połączenia kolanka ze zwężką, kątowe podłączenia rurociągu dopływowego.

Różnice przy bilansowaniu wody

Mimo prawidłowej instalacji podczas pomiarów często występują błędy, głównie podczas bilansowania wody. Różnice wskazań mogą wynikać z :

• przewymiarowania instalacji – bardzo często stosowane urządzenia są za duże w stosunku do rzeczywistych warunków (przepływów) istniejących na instalacji. W zależności od instalacji przy niskiej częstotliwości cyrkulacji wody w obiegu wodomierze mogą schodzić poniżej przepływu minimalnego, gdzie błędy są nienormowane.
• niedostosowanie pozycji montażu wodomierza – w przypadku instalacji standardowego wodomierza w pionie, klasa wodomierza spada do klasy A, zwiększa się również przepływ minimalny.
• różnicy w klasach dokładności pomiaru między wodomierzami – jeżeli wodomierz główny wykonany jest w klasie dokładności C, a wodomierze mieszkaniowe są klasy B-H/A-V, a do tego zamontowane w pionie (czyli otrzymują klasę A ), różnice w bilansie wody będą bardzo wyraźne.
• naturalnych ruchów wody występujących w instalacji – wahnięcia, gwałtowne uderzenia, minimalne wycieki – powodują one małe przepływy, które nie wprawiają w ruch wirnika wodomierza głównego.
• prób manipulacji wskazaniami ze strony lokatorów

Bilansowanie wody z minimalnymi różnicami uzyskać można poprzez zastosowanie tych samych klas dokładności pomiaru zarówno dla wodomierza głównego, jak i wodomierzy mieszkaniowych. Warto też wspomnieć, że im wyższa jest klasa wszystkich wodomierzy, tym większa jest zdolność do pomiaru małych przepływów występujących na instalacji wodnej. Czasem celowe okazuje się zabezpieczenie wodomierzy przed manipulacją ze strony lokatorów i kradzieżą wody.

Wodomierz na instalacji C.O.

 Kolejnym częstym błędem powodującym nieprawidłowe działanie wodomierzy (a w większości przypadków także trwałym uszkodzeniu urządzenia) jest ich montaż na instalacji centralnego ogrzewania. Zgodnie z dyrektywą unijną 79/830/EWG odnoszącą się do liczników wody ciepłej, wodomierz służy do pomiaru wody ciepłej przepływającej przez urządzenie pomiarowe, zatem nie może on być stosowany do rozliczania energii termicznej pochodzącej z systemów cyrkulacyjnych. Przydatność wodomierza do pomiarów c.o. jest także wątpliwa ze względów technicznych – powodem jest osadzanie się zanieczyszczeń na wirniku wywołane brakiem cyrkulacji ciepłej wody poza sezonem grzewczym. Zanieczyszczenia te osadzają się wówczas na ruchomych elementach wodomierza, powodując zwiększenie siły tarcia podczas obrotu wirnika, uniemożliwiając prawidłowy pomiar, a czasem doprowadzając do całkowitego zatrzymania wodomierza.

Analogiczne zagrożenia czyhają na wodomierze zamontowane na instalacji ciepłej wody użytkowej, w której występuje cyrkulacja. W przewodzie c.w.u., w który wbudowany jest wodomierz, nie może występować cyrkulacja wody i odwrotnie – w instalację c.w.u. z cyrkulacją nie można wmontować wodomierza. W przypadku zasilania z węzła grupowego dopuszcza się montaż wodomierza na przewodzie doprowadzającym wodę do budynku pod warunkiem, że w przewód cyrkulacyjny zostanie jednocześnie wbudowany wodomierz mierzący przepływ wody cyrkulacyjnej. Głównym problemem w tym wypadku jest stały przepływ wody w przewodach, do którego wodomierze – jako urządzenie pomiarowe muszące spełniać odpowiednie normy metrologiczne – nie są przystosowane pod względem wytrzymałości materiału. Do tych warunków ( ciągły przepływ wody ) przystosowane są przetworniki przepływu, które z kolei nie posiadają atestów higienicznych, koniecznych w instalacjach wody użytkowej.